Het Fort van Oelegem is een betonnen pantserfort, gebouwd in de periode 1909-1914, in het kader van de uitbreiding van de Versterkte Stelling Antwerpen. Het is een fort van het type 'eerste orde met samengevoegde caponnières', destijds het zwaarst bewapende en tevens grootste fort van de Antwerpse buitenlinie.
Tijdens de slag om Antwerpen anno 1914 lag Fort Oelegem buiten de eigenlijke aanvalszone en ontsnapte het zo aan vernietiging door de zware Duitse belegeringsartillerie. Tijdens het interbellum werd het fort omgebouwd tot een infanteriesteunpunt.
In mei 1940 speelt het geen enkele strategische rol meer, maar einde 1944 wordt het wel een communicatiecentrum voor de geallieerde luchtdoelbatterijen bij de verdediging van de Antwerpse haven tegen V1-bommen.
Na WOII wordt het fort militair gedeclasseerd, verwaarloosd en leeggeplunderd. In 1984 kwam het in beheer van de jongerenorganisatie voor natuurstudie en milieubehoud Natuur 2000 die er een natuureducatief centrum van maakt, annex vleermuizen-overwinteringsreservaat.
In 1995 wordt Fort Oelegem uiteindelijk geklasseerd als monument. Met zijn vrijwel intacte gebouwenstructuur is het een perfect voorbeeld van een fort van eerste orde en van nationale vestingbouwkunde in het algemeen, waar nog heel wat metalen onderdelen (plaataffuiten van de kanonnen, pantserdeuren, munitieliften, afzuigkap keuken, enz.) bewaard zijn gebleven.
Fort Oelegem is vandaag de dag ook de belangrijkste vleermuizenoverwinteringsplaats van Vlaanderen, met een 1300 overwinterende vleermuizen, behorend tot een tiental soorten.
De Werkgroep Fort Oelegem van Natuur 2000 organiseert in 2019 de volgende publiekelijk toegankelijke activiteiten:
Zondag 28 april 2019, (11u00 - 14u00 - 15u30)
Opendeurdag (35ste editie)
Zondag 26 mei 2019, (doorlopend 13u00 - 16u00, met om 14u00 grote rondleiding bij voldoende belangstelling)
Open Namiddag
Zaterdag 29 juni 2019 om 21u15
Vleermuizeninfoavond
Zondag 14 juli 2019 vanaf 13u00
Open Namiddag
Zaterdag 24 augustus 2019 om 20u00
Vleermuizeninfoavond
Zondag 8 september 2019 (11u00 - 14u00 - 15u30)
Monumentdag
Zaterdag 14 september 2019 om 19u00
Vleermuizeninfoavond
Adres Fort Oelegem, Goorstraat 19, 2520 Oelegem-Ranst.
Aan de deelnemers wordt gevraagd om te denken aan de volgende uitrusting: waterdicht schoeisel, een zaklamp, iets warmere kledij
Inschrijven kan via het e-mailadres info@fortoelegem.be of p/a Werkgroep Fort Oelegem, Kasteel Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Oelegem of via telefoon 0475/29 04 87.
